De bodem is bij veel tuinders een onbekend en abstract begrip. Wat is de bodem?  De bodem is het geheel van de grondsoort, de zuurgraad, zuurstof, het bodemleven (ook schimmels en bacteriën) , de waterhuishouding, de beschikbaarheid van voedingsstoffen, de plantenresten en de ontwikkeling van de worstel van de planten. En een gezonde bodem is de basis voor een mooie tuin!
 

1. Voed de bodem en spit liever niet

• Schimmels, bacteriën en bodemdiertjes zorgen voor een gezonde bodem. Planten krijgen daarin een goede start en zijn weerbaarder tegen ziekten.
• Spit zo min mogelijk, zo houd je de bodemstructuur in tact wat belangrijk is voor toe-en afvoer van water & voedingsstoffen.
• Knip planten pas in het voorjaar af en laat het snoeisel liggen. Laat in de herfst ook afgevallen blad zoveel mogelijk liggen (niet in de vijver of op het gazon). Doordat het ter plekke verteert, voedt het zo het bodemleven dat de planten weer voedt. Het dient zo ook als ‘mulch’, een laagje van plantaardig materiaal dat niet alleen de bodem voedt, maar deze ook beter bestand maakt tegen temperatuurschommelingen, water beter vast laat houden/ af laat voeren en huisvesting biedt voor insecten.

2. Maak je eigen compost

• In de natuur worden alle gevallen bladeren en plantresten gerecycled. Dit kan ook in je eigen tuin door het tuinafval en ongekookt plantaardig keukenafval te composteren.
• De verhouding is ongeveer 60% bruin (afgestorven materiaal zoals herfstbladeren) en 40% groen (vers ongekookt GFT afval). Levert je na een jaar prachtige gratis voeding voor de grond.

3. Haal tegels eruit en zet planten erin

• Groen zorgt voor natuurlijke waterafvoer en houdt de temperatuur in een stad aangenamer.
• Insecten, vogels en kleine dieren vinden weer een leefgebied, het bodemleven verbetert en mensen voelen zich prettiger en gezonder.

4. Wees wijs met water

• Help jouw tuin door regenwater zo veel mogelijk op te vangen.
• Kies voor planten die dit soort grillige patronen beter aan kunnen en die geschikt zijn voor de omstandigheden in jouw tuin.
• Ook mulchen helpt om water regulering natuurlijk te laten verlopen.
• Plek over? Overweeg een klein vijvertje, dit geeft een boost aan de biodiversiteit.

5. Varieer met duurzaam gekweekte planten en bomen

• Kies waar mogelijk voor een duurzaam gekweekte, het liefst biologische variëteit aan beplanting. Zo weet je zeker dat je het tuinleven ook echt helpt.
• Plant struiken, bomen, vaste planten en eenjarigen die samen van het vroege voorjaar tot de late de herfst bloeien en dus stuifmeel en nectar geven, waardoor insecten ieder moment iets te eten hebben.
• Inheemse planten in je tuin zijn erg belangrijk voor insecten, er zijn soorten van afhankelijk voor voedsel en voortplanting.
• Durf eens een extra boom te planten: bomen zorgen voor schaduw, afkoeling en nemen CO2 op.

6. Bekijk het gazon anders

• Maai minder en laat aangewaaide plantjes in het gazon staan. Ze komen daar namelijk omdat ze de bodem komen herstellen (die het vaak zwaar heeft onder een uniform grasveld). Dit is ook goed voor de biodiversiteit.
• Steek een deel af om je borders te verbreden of vorm een deel om tot bloemenweide.

7. Gebruik liever geen turf

• In tuinturf, tuinaarde en potgrond zit vaak turf. Turf wordt gewonnen uit veengebieden en in Nederland & België is het al niet meer toegestaan, de turf komt nu uit landen in oosteuropa. Het veen herstelt zich niet snel genoeg na het afsteken, er komt extra CPO2 vrij bij de winning en de biodiversiteit gaat verloren. Kies liever voor turfvrije alternatieven (bijv. van BioKultura verkrijgbaar bij Madam Jeanet in Noorderloos) of maak je eigen potgrond.

8. Bestrijd op een natuurlijke manier

• Accepteer dat je de tuin deelt met vele bewoners en met wat geduld blijft de schade meestal beperkt. Luizen worden bijvoorbeeld graag gegeten door lieveheersbeestjes. Egels, vogels & spitsmuizen ruimen slakken op.
• Als je toch moet bestrijden bestrijd dan biologisch en het liefst met natuurlijke vijanden die je tegenwoordig als larven op bestelling kan kopen.

9. Ruim eens wat minder op

• Het hoeft niet overal altijd netjes: rommelhoekjes zijn geweldige plekken voor insecten en kleine dieren om te schuilen en nestjes te bouwen.
• Laat een hoekje in de tuin verwilderen, de diversiteit zal je verbazen.
• Onkruid bestaat niet, wel staan sommige planten misschien niet op de juiste plek of zijn er te veel van. Plaatselijk bijsturen is dus wel handig.

10. Maak je tuin eetbaar voor alles & iedereen

• Bodemleven krijgt voeding door niet te veel op te ruimen en compost toe te voegen.
• Met de juiste keuze aan planten voeden zij weer (gevoed door het bodemleven) insecten, vogels en kleine dieren
• En natuurlijk mogen mensen hier ook van meegenieten, door bijvoorbeeld te eten uit een moestuin, voedselbos en van vaste eetbare planten zoals fruit- en bessenstruiken in je siertuin.

 

Foto inheemse moeras andoorn een vlinder en bijentrekker die van juni tot september bloeit van de vogelstichting.